Αν ξεπεραστούν οι δυσκολίες, κυρίως στο περιουσιακό, κι αν οι πλευρές καταφέρουν να προετοιμαστούν εγκαίρως για την εφαρμογή της λύσης από την πρώτη κιόλας μέρα, η λύση του Κυπριακού είναι εφικτή εντός του έτους το οποίο διανύουμε, επιμένει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης μιλώντας στον «Π». Όσον αφορά το κόστος της λύσης και τη βιωσιμότητα του ομοσπονδιακού κράτους, ο κ. Αναστασιάδης σημειώνει πως υπάρχει διεθνές ενδιαφέρον, αλλά παραπέμπει στην ολοκλήρωση της μελέτης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τους ακριβείς αριθμούς. Δηλώνει ευχαριστημένος από την εμπλοκή της ΕΕ καθώς και από τη στήριξη που παρέχει στην κυβέρνηση το ΑΚΕΛ.
Τελικά θα έχουμε εκλογές ή εξελίξεις στο Κυπριακό;
Και τα δύο!
Μιλήσατε για λύση μέχρι το τέλος της θητείας σας…
Εκείνο το οποίο ήθελα να πω είναι ότι ως το τέλος της θητείας θα παραδώσω ένα σύγχρονο κράτος. Περισσότερο αναφερόμουν στην εσωτερική διακυβέρνηση. Αλλά μιλούσα και για το εθνικό θέμα, και επειδή είναι η προσπάθεια, η επιθυμία και η επιδίωξη να βρούμε το συντομότερο δυνατόν λύση, υπονοούσα ότι μέχρι το τέλος της θητείας από τη μια θα έχουμε μια πατρίδα χωρίς διαίρεση και από την άλλη ένα σύγχρονο κράτος. Αλλά το έχω πει κατ’ επανάληψη ότι, αν γίνει κατορθωτό να ξεπεράσουμε δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στις συνομιλίες, αλλά και από τεχνοκρατικής άποψης ολοκληρωθούν τα όσα πρέπει να διαλαμβάνει η λύση (είτε πρόκειται περί σύνταξης του Συντάγματος της ομοσπονδιακής πολιτείας, είτε των συνιστωσών πολιτειών, είτε τα θέματα που αφορούν την πρώτη μέρα εφαρμογής, τα χρονοδιαγράμματα, τον κατάλογο των διεθνών συμβάσεων και ούτε καθεξής), ναι, εγώ πιστεύω ότι μπορεί να γίνει κατορθωτό το 2016 να έχουμε λύση. Το κλίμα είναι τέτοιο, η συναντίληψη που επικρατεί είναι τέτοια, οι συγκυρίες, ιδιαίτερα, είναι τέτοιες που, αν δεν τις αξιοποιήσουμε, ενδέχεται να ανατραπούν με την παράταση του χρόνου – και κανένας δεν θέλει παράταση χρόνου της παρούσας απαράδεκτης κατάστασης…
Είπατε «το κλίμα είναι τέτοιο». Δηλαδή είστε πιο κοντά σε λύση από ό,τι θέλετε να παρουσιάζεστε ότι είστε με τον κ. Ακιντζί;
Λέω όπως είναι τα πράγματα. Κτίσαμε μια σχέση εμπιστοσύνης που μας επιτρέπει να εκφράζουμε ελεύθερα τις σκέψεις, απόψεις, προβληματισμούς, ανησυχίες. Δηλαδή τι είναι εκείνο που ο ίδιος ανησυχεί, τι είναι εκείνο που εγώ ανησυχώ – και όταν λέω εκείνος και εγώ εννοώ τις κοινότητες που εκφράζει ο καθένας.
Είχατε πει, ξεκινώντας αυτή τη διαδικασία με τον κ. Ακιντζί, ότι, όταν έχετε κάτι, θα ενημερώσετε τον κυπριακό λαό. Επειδή επίκειται και ενημέρωση της Βουλής, να ρωτήσουμε κατά πόσον έχουμε φθάσει στο σημείο εκείνο που θα πρέπει να ανακοινώσετε κάτι.
Να σας πω. Δεν μπορώ να παρακολουθώ, παραδείγματος χάριν, να διαστρεβλώνονται ή να προβάλλονται από κάποιους ορισμένες τουρκικές θέσεις ως η κατάληξη τάχα, ή η συναντίληψη που υπάρχει. Ενημέρωσα το Εθνικό Συμβούλιο πού υπάρχουν συγκλίσεις και πού υπάρχει συναντίληψη. Παρ’ όλα αυτά, ακούω να λέγονται ή να αξιοποιούνται δηλώσεις κάποιου κομματάρχη από την Τουρκία, κάποιου αξιωματούχου από την Τουρκία, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται μια εσφαλμένη εικόνα η οποία δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Να δώσω ένα παράδειγμα: υπάρχει κόμμα ή κόμματα που ισχυρίζονται ότι τάχα οι συνομιλίες οδηγούν σε συνομοσπονδία. Κάτι το οποίο δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Οι συνομιλίες γίνονται μεταξύ δύο κοινοτήτων και είναι εδώ η διαφορά του κ. Ακιντζί από τον κ. Έρογλου. Τα συνιστώντα κρατίδια θα προέρχονται εκ του Συντάγματος, θα προβλέπεται δηλαδή η σύστασή τους από το Σύνταγμα. Δεν προϋπάρχουν, αλλά θα έλκουν την ύπαρξή τους από το Σύνταγμα. Η μία κυριαρχία, η μία διεθνής προσωπικότητα και βεβαίως η ιθαγένεια είναι κάτι που έγινε δεκτό, και αναφέρομαι ιδιαίτερα στο θέμα της διεθνούς προσωπικότητας του κράτους που είναι μία και μόνη και υπαγορεύει ότι οι διεθνείς συνθήκες θα γίνονται από το κεντρικό κράτος και όχι από τα κρατίδια, με εξαίρεση δυο-τρεις τομείς, που είναι κάτι που ισχύει σε όλα τα ομόσπονδα κράτη.
Προτεραιότητα στον ιδιοκτήτη
Στο περιουσιακό υπάρχει πισωγύρισμα; Κάπου κόλλησαν τα πράγματα, ενδεχομένως και σε συνάρτηση με το θέμα της Μόρφου.
Να παρακαλέσω να μην κάνουμε αναφορά σε περιοχές. Έγινε σημαντική πρόοδος στο περιουσιακό θα πρέπει να το πούμε, υπάρχουν όμως δυσκολίες. Από την ώρα που θα υπάρχει δικαστήριο περιουσιών, πρωτοβάθμιο και δευτεροβάθμιο, δεν μπορεί τα πράγματα να καθορίζονται με κριτήρια. Έχουν συμφωνηθεί κριτήρια τα οποία οπωσδήποτε είναι σύμφωνα με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σύμφωνα με τις αρχές Πινέιρο, αλλά έχουμε δυσκολίες που πιστεύω ότι με καλή θέληση ξεπερνιούνται. Να σταθούμε στην πρόοδο. Πρώτον, έχουν συμφωνηθεί οι θεραπείες. Ο ιδιοκτήτης μπορεί να διεκδικήσει πλήρη αποκατάσταση, μερική αποκατάσταση, εναλλακτική περιουσία, ανταλλαγή ή αποζημίωση. Έχει συμφωνηθεί ότι θα υπάρχει επιτροπή περιουσιών, η οποία θα αποτελείται τουλάχιστον από δέκα τμήματα για να επισπεύσουμε τη διαδικασία, δίδεται το δικαίωμα στον ιδιοκτήτη τον πρώτο χρόνο να προσφύγει, δηλαδή αναγνωρίζεται πέραν των δικαιωμάτων που εκφράζονται και μέσα από τις θεραπείες για τον ιδιοκτήτη και η προτεραιότητα μέσα στον πρώτο χρόνο να διεκδικήσει εκείνος το τι διεκδικεί.
Μέσα στον πρώτο χρόνο από τη μέρα της λύσης;
Ναι. Είπαμε ότι η επιτροπή περιουσιών θα ξεκινήσει να λειτουργεί από την πρώτη μέρα. Είπαμε ότι δεν θα υπάρχει κενό. Την επομένη της λύσης όλα όσα προβλέπονται από το Σύνταγμα θα πρέπει να είναι στη θέση τους.
Δηλαδή ο πρόσφυγας ο οποίος θέλει να διεκδικήσει την περιουσία του έχει το χρονικό διάστημα ενός χρόνου να το πράξει;
Θα μπορεί να το πράξει και μετά. Αλλά του δίνεται η προτεραιότητα εκείνος να αποταθεί πρώτος στον πρώτο χρόνο για να διεκδικήσει είτε μία, είτε συνδυασμό εκ των θεραπειών που έχουν συμφωνηθεί.
Δεν λέμε ονόματα στο εδαφικό
Αντιλαμβανόμαστε ότι δεν θέλετε να αναφερθείτε καθόλου στο εδαφικό, αλλά δεν μπορούμε παρά να ρωτήσουμε κατά πόσον υπάρχουν κάποια κριτήρια στη βάση των οποίων κινείται η πλευρά μας. Τίθεται, για παράδειγμα, ως προτεραιότητα το θέμα των ακτογραμμών;
Υπάρχουν κριτήρια, ναι. Η προσπάθεια είναι τουλάχιστον να συζητηθούν τα κριτήρια χωρίς ονοματολογία ή χάρτες, και ο λόγος που αποφεύγεται επί του παρόντος η ονοματολογία είναι να μην αρχίσουμε να προκαλούμε εμφύλιο μεταξύ των δύο κοινοτήτων για το ποιες περιοχές επιστρέφονται και ποιες όχι.
Θα υπάρξουν ομοσπονδιακές περιοχές στο πλαίσιο της συζητούμενης λύσης;
Η δική μας θέση είναι ότι θα πρέπει να υπάρξουν ειδικά καθεστώτα, είτε ομοσπονδιακές περιοχές είτε περιοχές με ειδικό καθεστώς, έτσι ώστε να υπάρξει, μαζί με την εφαρμογή των τεσσάρων ελευθεριών, αυτό που θέλουμε και εννοούμε με την έκφραση ενότητα εδάφους, λαού, οικονομίας κ.λπ.
Κόστος και βιωσιμότητα υπό μελέτη
Γίνεται μεγάλη συζήτηση για το κόστος της λύσης του Κυπριακού. Τελικά πού θα βρεθούν αυτά τα χρήματα; Θα μπούμε σε ένα μεγάλο μακροχρόνιο δάνειο για να μπορούμε να διαχειριστούμε την κατάσταση που θα προκύψει μετά τη λύση;
Είναι ένα από τα θέματα ακριβώς που έκρινα ότι έπρεπε να τεθεί ενώπιον του Γενικού Γραμματέα. Απαιτείται σχεδιασμός, απαιτείται πρώτα-πρώτα να έχουμε πλήρη γνώση ή ακριβή γνώση του κόστους για τις αποζημιώσεις, κάτι που εξαρτάται και από τις εδαφικές αναπροσαρμογές. Εν συνεχεία είναι η δημιουργία του ταμείου, η διάσκεψη των δωρητών, να δούμε τι είναι αυτό που θα καλύψουμε, εν συνεχεία να υπάρξει ένας σχεδιασμός από πού μπορεί να αντλήσουμε χρήματα, ποιος θα εγγυηθεί τον δανεισμό -διότι δεν μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία να αναλάβει την εγγύηση του δανεισμού, το δημόσιο χρέος θα εκτοξευτεί σε μια τέτοια περίπτωση και θα έχουμε σημαντικά προβλήματα- και την ίδια ώρα διασφάλιση της αποπληρωμής του δανείου ή των επενδύσεων χωρίς να απαιτείται να επιβαρύνουμε τον κυπριακό λαό.
Υπάρχει ενδιαφέρον από επενδυτές ή οργανισμούς;
Υπάρχει. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και άλλοι διεθνείς οργανισμοί είναι έτοιμοι να συμβάλουν στη δημιουργία του ταμείου, είτε μέσω σχεδίων επενδυτικών ή άλλων.
Θα ενώσουμε τα χρέη μας; Έχουμε και εμείς, έχει και το ψευδοκράτος…
Γίνεται από εμπειρογνώμονες μια σημαντική μελέτη για όλα αυτά κατά τρόπο που να αντιμετωπιστούν ικανοποιητικά.
Δηλαδή αυτό που λέμε κόστος της λύσης θα έχει τρεις πυλώνες. Κάποια χρήματα θα αντληθούν από τη σύνοδο των δωρητών, άλλα θα δούμε πώς θα δανειοδοτηθεί το κράτος το ομόσπονδο και ποιος θα εγγυηθεί τον δανεισμό και το τρίτο οι πιθανοί επενδυτές;
Ναι.
Κάποια ποσά που ακούστηκαν περί 25 δισ.;
Περιμένουμε την έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Διεθνούς Τράπεζας που είναι στο στάδιο της συλλογής στοιχείων προκειμένου να δώσουν και τα διάφορα σενάρια. Όχι μόνο του κόστους αποζημιώσεων ή της ανοικοδόμησης, αλλά και του κόστους λειτουργίας του νέου καθεστώτος.
Θα έχουμε τρεις κυβερνήσεις. Η βιωσιμότητα του μοντέλου της λύσης μελετήθηκε μέχρι στιγμής;
Αυτά περιμένουμε από την έκθεση. Για αυτό είπα ότι χρειάζεται χρόνος. Αυτό εννοούσα όταν έλεγα ότι οι υπεραισιόδοξες δηλώσεις ότι είμαστε κοντά στο τέλος χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη κάποιες τεχνοκρατικές πτυχές δεν βοηθούν. Δεν μπορεί να πας με κενά σε ένα δημοψήφισμα. Για αυτό και είπα απαιτείται χρόνος. Όχι γιατί δεν θέλουμε τη λύση. Αλλά ακόμα και να τη συμφωνήσουμε σήμερα, αν δεν ολοκληρωθούν οι τεχνοκρατικές πτυχές δεν μπορεί να εμφανιστείς ενώπιον του λαού και να του προτείνεις μια λύση η οποία θα διακρίνεται από τέτοια κενά που μπορεί την επομένη να οδηγήσουν στην κατάρρευση της λύσης. Έχουμε συζητήσει κατά την τελευταία συνάντηση της 9ηςτου Γενάρη νέα μεθοδολογία που πρέπει να ακολουθηθεί προκειμένου να αντιμετωπιστούν ακριβώς όλα αυτά
Πάμε προς Προεδρικό σύστημα
Συζητήθηκε κατανομή των αξιωματούχων της κεντρικής κυβέρνησης;
Υπάρχει μια ευρεία συναντίληψη. Δεν μπήκαμε σε αυτές τις λεπτομέρειες, με δεδομένο ότι η εκτελεστική εξουσία έχει ακόμα προβλήματα, παραδείγματος χάριν εκ περιτροπής προεδρία και ούτω καθεξής, και συνεπώς δεν έχει ακόμη συζητηθεί. Μια πρώτη ανταλλαγή απόψεων είναι ότι, με βάση και το Σύνταγμα του ’60, κάποια των υπουργείων ζωτικής σημασίας θα πρέπει να προέρχονται είτε από τη μια είτε από την άλλη κοινότητα.
Παραμένουμε σε προεδρικό σύστημα;
Φαίνεται να είναι προτιμητέο το προεδρικό το σύστημα γιατί έχει μια σταθερότητα.
Στο θέμα της εκ περιτροπής…
Είναι ένα θέμα που είναι στο τραπέζι και μπορεί να λεχθεί ότι βεβαίως είναι αντικείμενο διαλόγου, με δεδομένη τη θέση μας ότι δεν αποδεχόμαστε την εκ περιτροπής και με δεδομένη την αντίθετη θέση της άλλης πλευράς, η οποία το θεωρεί ως κεκτημένο από το παρελθόν.
Λέτε ότι οι Τ/Κ θα πάρουν από την πρώτη μέρα ό,τι τους αναλογεί από τη λύση. Εμείς τι θα πάρουμε;
Παραδείγματος χάριν: επιστροφή της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου. Επιστροφή της νεκράς ζώνης. Επιστροφή ακατοίκητων περιοχών που θα είναι μέσα στις εδαφικές αναπροσαρμογές. Αποχώρηση ενός σημαντικού αριθμού των κατοχικών στρατευμάτων. Όλα αυτά πρέπει να είμαστε σε θέση να υλοποιηθούν. Διότι υπάρχουν περιοχές που ενδεχόμενα αύριο να προβληθεί ο ισχυρισμός ότι είναι ναρκοθετημένες και θα πρέπει να γίνει αποναρκοθέτηση. Αυτό χρειάζεται χρόνο. Η αποχώρηση των στρατευμάτων. Χρειάζεται να γίνουν οπωσδήποτε αναπροσαρμογές των κατοχικών στρατευμάτων για να μπορεί να ελευθερωθεί ένας σημαντικός αριθμός, ώστε από την πρώτη μέρα να είναι σε θέση να αποχωρήσουν. Είναι τούτα που λέω ότι είναι πρακτικά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν πριν την πρώτη μέρα της λύσης
Συναντίληψη στο πληθυσμιακό
Στο πληθυσμιακό υπήρξε συμφωνία;
Υπάρχει συναντίληψη που οδηγεί σε προστασία της πληθυσμιακής αναλογίας, αλλά και της μελλοντικής προστασίας, έτσι ώστε η αναλογία να τηρείται και να μην έχουμε ανατροπές από εξωγενείς παράγοντες. Όταν λέμε διζωνική δικοινοτική τι εννοούμε; Ότι θα μολύνω τη σύνθεση της μιας κοινότητας με την παρουσία των άλλων; Μπορεί να μπουν κριτήρια ως προς την απόκτηση της ιδιότητας του πολίτη της μιας ή της άλλης πολιτείας για προστασία της δικοινοτικότητας. Αλλά αυτό δεν παρεμποδίζει την ελεύθερη διακίνηση, δηλαδή τις βασικές ελευθερίες.
Και του δικαιώματος της περιουσίας περιλαμβανομένου;
Βεβαίως.
Με ρύθμιση του δικαιώματος ψήφου;
Ακριβώς, είναι θέμα ρύθμισης των πολιτικών δικαιωμάτων εκείνων των πολιτών που θα μετακινηθούν από τη μια πολιτεία στην άλλη.
Υπάρχει δηλαδή συναντίληψη πως Ε/Κ και Τ/Κ πολίτες θα μπορούν να διαμένουν εκεί που το επιθυμούν.
Βεβαίως, αυτό είναι αν θέλετε συμφωνημένο.
Οι Συνθήκες του ’60 ξεπεράστηκαν
Πού βρίσκονται οι συζητήσεις για το θέμα της ασφάλειας και τις εγγυήσεις;
Παρά το γεγονός ότι οι λεπτομέρειες θα συζητηθούν στο τέλος, υπάρχει μία συναντίληψη που εκφράστηκε και από τ/κ πλευράς ότι οι συνθήκες και οι εγγυήσεις του 1960 ήταν κάτω από διαφορετικές εντελώς συνθήκες και οι συνθήκες που επικρατούν σήμερα είναι εντελώς διαφορετικές. Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η βάση διαπραγμάτευσης προβλέπει διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Η διζωνική καθορίζει τα διοικητικά όρια, η δικοινοτική ποια κοινότητα εντός εκείνων των διοικητικών ορίων θα διοικεί την περιοχή. Και, πρόσθετα, έχει συμφωνηθεί ότι ούτε η κεντρική κυβέρνηση ούτε η μια πολιτεία μπορεί να παρέμβει στις αρμοδιότητες της άλλης κοινότητας. Συνεπώς, από μόνη της η μορφή της λύσης διασφαλίζει εκείνο το οποίο αποτελούσε την ανησυχία των Τουρκοκυπρίων. Πέραν όμως τούτου, η Κύπρος είναι και θα παραμείνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένας σημαντικότατος παράγοντας, που διασφαλίζει την εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είμαστε ήδη υπό εποπτεία. 75%, να μην πω το 80%, πλέον, των αποφάσεων των κρατών μελών λαμβάνονται στην ουσία στις Βρυξέλλες. Η Ελλάδα δεν αποδέχεται εγγυήσεις, η Αγγλία εάν η μία των δύο κοινοτήτων αρνηθεί δεν θα είναι (σ.σ. εγγυήτρια), συνεπώς, υπάρχουν νέα δεδομένα και που ικανοποιούν –αν θέλετε, μέσα από τη λύση ανησυχίες του παρελθόντος–, αλλά και που πρέπει να ληφθούν υπόψη στη συζήτηση προκειμένου να μην έχουμε ανάγκη από εγγυήτριες δυνάμεις ή στρατιωτικές συμφωνίες προστασίας, είτε της ομοσπονδιακής Κυπριακής Δημοκρατίας είτε των κοινοτήτων.
Η ΕΕ είναι διατεθειμένη να εμπλακεί με κάποιον μηχανισμό που θα μπορεί να θεωρείται εγγύηση;
Επί του παρόντος δεν έχουμε μπει σε ανάλογες λεπτομέρειες, αλλά δεν έχω αμφιβολία ότι ακόμα και από μόνη της η λειτουργία, οι θεσμοί και η γενικότερη εποπτεία για την υλοποίηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι δεδομένη. Όμως και βεβαίως θα συζητηθεί λεπτομερέστερα προκειμένου, εάν είναι δυνατόν, να αποτελέσει το υποκατάστατο της ανάγκης για την όποια εγγύηση από τρίτες χώρες.
Ένα δεύτερο κεφάλαιο είναι αυτό της εφαρμογής της λύσης όπου από ό,τι αντιλαμβανόμαστε απευθύνεστε πλέον στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Αυτή είναι μια εκ των προτάσεων.
Είσαστε ευχαριστημένος από την εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή περιμένετε κάτι περισσότερο;
Έχει εμπλακεί με την παρουσία πρώτα του κ. Βαν Νούφελ, του ειδικού αντιπροσώπου, με ομάδα η οποία εμπλέκεται πιο ενεργά. Η σύσταση της επιτροπής προσαρμογής των κατεχομένων με το κεκτημένο, όπου συμμετέχουν όχι μόνο Κύπριοι, δηλαδή Ε/Κ και Τ/Κ, αλλά και τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο έλεγχος της συμβατότητας των όσων συζητούνται με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Ναι, είμαι απόλυτα ικανοποιημένος και είναι η πρώτη φορά που και οι Τ/Κ αντιλαμβάνονται την ανάγκη εμπλοκής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά και η πρώτη φορά που έγινε κατορθωτό επιτέλους να αξιοποιήσουμε αυτό που εθεωρείτο από όλους ότι θα μπορούσε να αποτελέσει ένα από τα ουσιώδη στοιχεία που θα μπορούσε να δώσουν μια αποδεκτή για όλους λύση. Γιατί η διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών, η εφαρμογή του κεκτημένου κ.τ.λ. νομίζω απαντά στα πλείστα όσα των προβλημάτων που μέχρι πρότινος δεν γίνονταν αποδεκτά από την τ/κ πλευρά ή από την τουρκική πλευρά.
Θα έχει στρατό το ομοσπονδιακό κράτος;
Η άποψή μας είναι πως ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης χρειάζεται μια στρατιωτική δύναμη, είτε για λόγους έρευνας και διάσωσης είτε για λόγους προστασίας των συνόρων, είτε για λόγους καταπολέμησης της τρομοκρατίας, της λαθραίας διακίνησης μεταναστών, συμμετοχή σε αποστολές της ΕΕ.
Ενημέρωση όσο πλησιάζουμε
Ένα από τα αρνητικά του σχεδίου Ανάν ήταν τα μακρά χρονοδιαγράμματα. Υπάρχει πρόβλεψη για απόσυρση στρατευμάτων, επιστροφή εδαφών σε συντομότερο χρονικό διάστημα;
Έχουμε και εδώ μια απόλυτη συναντίληψη ότι το συντομότερο δυνατόν θα πρέπει να υλοποιηθεί το σύνολο των προνοιών της λύσης. Θα υπάρξουν κάποια πρακτικά προβλήματα. Παραδείγματος χάριν, ενδεχόμενα για περιοχές που θα επιστραφούν και κατοικούνται σήμερα από Τ/Κ, να απαιτηθεί κάποιο χρονικό διάστημα, το συντομότερο δυνατόν, ανάλογα και με την ισχύ του ταμείου ή των επενδύσεων στο ταμείο ανασυγκρότησης, ώστε να μην υπάρχει κανένας ο οποίος όταν θα πρέπει να μετακινηθεί να μην έχει στέγη.
Συζητάτε με τον Τ/Κ ηγέτη, ωστόσο υπάρχει η εντύπωση πως δεν κάνετε κάτι για να προετοιμάσετε την κοινωνία για τη λύση. Τι θα γίνει σε περίπτωση δεύτερης απόρριψης;
Όταν και εφόσον θα φτάσουμε σε ένα σημείο που πλησιάζουμε προς τη λύση, πέραν της ενημέρωσης που σταδιακά θα γίνεται όταν και εφόσον θα υπάρχει και κάτι το συγκεκριμένο, είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξει πλήρης ενημέρωση του λαού.
Θα βγει με καμπάνια υπέρ του λύσης δηλαδή η κυβέρνηση.
Χωρίς αμφιβολία. Αν πιστεύω πως αυτή η λύση ανταποκρίνεται στις ανησυχίες των Ε/Κ. Αν θεωρήσω πως μια λύση δεν είναι δυνατόν να παρουσιαστεί ενώπιον του λαού, θα αναλάβω τις δικές μου ευθύνες. Δεν θα φορτώσω στον λαό την ευθύνη.
Κάνατε κίνηση για να γίνει η τουρκική γλώσσα επίσημη γλώσσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γιατί δεν κάνατε κίνηση για να μπει και στα σχολεία μας στο πλαίσιο της προετοιμασίας της κοινωνίας;
Είναι μέσα στα μαθήματα επιλογής ξένων γλωσσών. Σταδιακά μπορεί να γίνουν όλα.
Μιλώντας για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, τι έχει γίνει και έχει κολλήσει η προσπάθεια για διασύνδεση των κινητών τηλεφώνων; Υπάρχει πληροφόρηση πως έχει σταματήσει και λόγω αντιρρήσεων λειτουργών.
Δεν είναι έτσι. Υπάρχουν πολλά προβλήματα στην κινητή τηλεφωνία. Το πρώτο είναι η νομοθετική διάταξη περί τηλεπικοινωνιών, που προνοεί πως η οποιαδήποτε συνεργασία με μη αναγνωρισμένη εταιρεία είναι ποινικό αδίκημα. Ως εκ τούτου, αλλά και εκ του γεγονότος πως δεν υπάρχουν καθαυτό τουρκοκυπριακές εταιρίες τηλεπικοινωνιών αλλά είναι θυγατρικές τουρκικών, προτείναμε τη σύναψη συμβάσεων μεταξύ της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου και των τουρκικών εταιριών. Απορρίφθηκε η πρότασή μας γιατί η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Κατ’ αντίθεση με τον ηλεκτρισμό, όπου προχωρούμε κανονικά.
Δεν ανατρέπονται ενεργειακοί σχεδιασμοί
Στα ενεργειακά μπορεί να προκύψει θέμα διαφωνίας για τη διαχείριση μεταξύ των πλευρών;
Δεν συζητείται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων η ενέργεια.
Μελλοντικά, εφόσον η τ/κ κοινότητα θα συμμετέχει πλέον στην κυβέρνηση;
Είναι συμφωνημένο από παλιά ότι οι φυσικοί πόροι ανήκουν στην κεντρική κυβέρνηση.
Όμως τώρα η Κυπριακή Δημοκρατία κάνει έναν σχεδιασμό. Υπάρχει περίπτωση ανατροπής του σχεδιασμού εάν και εφόσον προκύψει λύση;
Δεν είναι θέμα ανατροπής των σχεδιασμών. Είναι θέμα εφαρμογής των οποιονδήποτε συμφωνιών που ενδεχόμενα να έχουν συναφθεί ενόσω διαρκεί ο διάλογος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα είναι εις βάρος των Τ/Κ.
Εκφράζεται η ανησυχία ότι μέσω των Τ/Κ η Τουρκία μελλοντικά θα μπορεί να ελέγχει όλες αυτές τις αποφάσεις.
Κοιτάξτε, εάν θα ζούμε με την καχυποψία, τη συνωμοσιολογία και τα λοιπά, δεν θα οδηγηθούμε πουθενά. Όλα θα συμφωνηθούν πριν από την παρουσίαση της λύσης.
Εάν το Κυπριακό αποτελείται από 100 σημεία θεωρητικά, και χωρίς να τοποθετηθείτε στον βαθμό δυσκολίας ενός εκάστου, μέχρι πού έχουμε φτάσει σήμερα;
Έχει γίνει σημαντική πρόοδος στα πέντε κεφάλαια που συζητήθηκαν και απομένουν δύο, οι εδαφικές αναπροσαρμογές και οι εγγυήσεις. Βεβαίως έχουμε ακόμα διαφορές, αλλά νομίζω είναι διαχειρίσιμες στα πέντε πρώτα κεφάλαια. Βεβαίως και έχουν σημασία και τα όσα απομένουν σε αυτά τα κεφάλαια, αλλά μέγιστης σημασίας είναι και τα δύο εναπομείναντα, όπως και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στο περιουσιακό.
Γιατί εμπιστεύομαι τον Ακιντζί;
Η εκλογή του Μουσταφά Ακιντζί δημιούργησε μια αισιοδοξία, πως μπορεί αυτήν τη φορά να μπούμε σε μια ουσιαστική διαδικασία διαπραγμάτευσης. Η δική σας εμπειρία αυτό το διάστημα είναι ότι αποδείχθηκε σκληρότερος από την εικόνα που αρχικά δημιούργησε;
Να πω τις βασικές διαφορές, λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία με τον προηγούμενο Τ/Κ ηγέτη. Ο κ. Έρογλου μιλούσε για συνομοσπονδία, μιλούσε για κυριαρχία δύο υπαρκτών κρατών τα οποία θα συνενώνονταν. Ο κ. Ακιντζί λέει πως οι δύο κοινότητες συνομιλούν για να εξευρεθεί μια λύση στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Συνεπώς, μέσα σε αυτά τα πλαίσια διαπραγματευόμαστε. Δεν αναμένω πως ο κ. Ακιντζί θα εκφράζει τις δικές μου θέσεις. Εκφράζει τις θέσεις της τ/κ κοινότητας. Αλλά το θέμα είναι ότι, και είναι αυτό που είπα προηγουμένως, πως έχει δημιουργηθεί μια τέτοια εμπιστοσύνη, που να μπορεί ο ένας να πει στον άλλον τις ανησυχίες που διατηρεί η δική του κοινότητα. Έτσι ώστε να γίνεται ένας παραγωγικός διάλογος, να υπάρχει αντιπρόταση που να αμβλύνει αυτές τις ανησυχίες ή να τις εξουδετερώνει, είτε τις δικές τους είτε τις δικές μας. Όταν ξεκινούσαμε στο περιουσιακό, εθεωρείτο ένα πρόβλημα στο οποίο δύσκολα κανένας θα ανέμενε ότι μπορεί να παρατηρηθεί πρόοδος. Και όμως κατά τα δύο τρίτα, αν όχι περισσότερο, αντιμετωπίζεται με μια συναντίληψη, και πιστεύω ότι μπορεί και τα εναπομείναντα να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά κατά τρόπο που να ικανοποιούνται και οι δύο κοινότητες.
Υπεύθυνο και δημιουργικό το ΑΚΕΛ
Πώς αξιολογείτε τη συνεργασία σας με το ΑΚΕΛ, τη δεύτερη μεγάλη δύναμη, που θα είναι και καθοριστική στην έγκριση μιας λύσης;
Είμαι απόλυτα ικανοποιημένος με τη συνεργασία και τη στήριξη που έχω από το κόμμα της Αριστεράς. Μακάρι να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις έτσι ώστε και οι υπόλοιπες των δυνάμεων να συμπορευθούν εάν όλοι πιστεύουμε, ή όσοι πιστεύουμε, ότι η βάση λύσης είναι αυτή που συμφωνήθηκε το 1977, το 1979, το 2006 με τη δήλωση της 8ηςΙουλίου Παπαδόπουλου – Ταλάτ, και βεβαίως με το κοινό ανακοινωθέν της 11ηςΦεβρουαρίου 2014 και τις ομόφωνες αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου της 18ηςΣεπτεμβρίου του 2009.
Σε όλη αυτή τη διαδρομή, πιστεύετε πως είναι η πρώτη φορά που υπάρχει τόση μεγάλη σύμπνοια των δύο μεγάλων κομμάτων ως προς τον στόχο;
Νομίζω ναι. Παρά το γεγονός ότι επί των ημερών του Δημήτρη Χριστόφια, όταν για 20 μήνες δίναμε πλήρη στήριξη, υπήρξαν ορισμένες διαφωνίες. Εν πάση περιπτώσει, δεν θέλω να πάω στο παρελθόν. Την ώρα που μιλούμε, η στάση του ΑΚΕΛ είναι απόλυτα υπεύθυνη και οφείλω να πω και σημαντικά δημιουργική.
Πηγή: Εφημερίδα «ΠΟΛΙΤΗΣ»
