Σε ενημέρωση για την πορεία των διαπραγματεύσεων προέβη ο διαπραγματευτής της ε/κ πλευράς Ανδρέας Μαυρογιάννης, στο πλαίσιο εκδήλωσης που διοργανώθηκε στη Λεβέντειο Πινακοθήκη, στη Λευκωσία, στην οποία συμμετείχαν επίσης και κατέθεσαν τις απόψεις τους για την πορεία του Κυπριακού οι Πρόεδροι του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου και του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος.
Στην ομιλία του ο Ανδρέας Μαυρογιάννης υπενθύμισε ότι πριν από μερικές μέρες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ενημέρωσε τη Βουλή των Αντιπροσώπων και το λαό, κατά τρόπο περιεκτικό, ειλικρινή και χωρίς να αποκρύψει τίποτα παρουσίασε με διαφάνεια την κατάσταση σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις.
Ο διαπραγματευτής υπογράμμισε ότι η παρούσα κατάσταση δεν είναι βιώσιμη και πως είναι ως εκ τούτου θεμιτό να καταβάλλεται προσπάθεια για λύση του Κυπριακού, μια λύση η οποία, όπως υπέδειξε, θα πρέπει να διασφαλίζει το μέλλον αλλά και τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών τόσο ατομικά, όσο και συλλογικά, και θα επιτρέπει στον τόπο να ανθίσει και να ευημερήσει.
Υπέδειξε ότι η προσπάθεια που καταβάλλεται αφορά κυρίως, την απαλλαγή από την εισβολή και την κατοχή αλλά και τον εποικισμό, το σεβασμό της αρχής της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, και ταυτόχρονα τη δημιουργία μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής κοινωνίας η οποία ακριβώς θα επιτρέπει την ευημερία.
Υπάρχουν τέτοιες συνθήκες, που κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, θα μπορούσαν να επιτρέψουν τη λύση του Κυπριακού. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει συμφωνία ή ότι η λύση είναι κοντά, είπε.
Αναφέρθηκε στη διεθνή και περιφερειακή συγκυρία, λέγοντας ότι αυτή η συγκυρία ενδεχομένως να καθιστά για την Τουρκία, τη μη λύση του Κυπριακού ως τη λιγότερο καλή επιλογή, χωρίς αυτό, όπως διευκρίνισε, να σημαίνει ότι η Τουρκία θέλει λύση με την έννοια που την αντιλαμβάνεται η ε/κ πλευρά. «Μη ξεχνούμε ότι και το 2004 στήριξαν τη λύση διότι ήταν η λύση που ήθελαν», ανέφερε υποδεικνύοντας ότι η ε/κ πλευρά δεν θα πρέπει να έχει αυταπάτες.
Παράλληλα με τις αναφορές στην περιφερειακή συγκυρία, ο κ. Μαυρογιάννης έκανε λόγο και για μια προσπάθεια χειραφέτησης των Τουρκοκυπρίων, η οποία οδήγησε και στην εκλογή του Μουσταφά Ακιντζί στην ηγεσία της τ/κ κοινότητας. Μια προσπάθεια πολιτικής χειραφέτησης, η οποία έχει ωστόσο, όπως πρόσθεσε, συγκεκριμένα και στενά όρια, με δεδομένη την στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στα κατεχόμενα, την οικονομική εξάρτηση των κατεχομένων, τον εποικισμό αλλά και την ύπαρξη μερίδας Τουρκοκυπρίων που σκέφτονται εντελώς διαφορετικά.
Στο πλαίσιο της ομιλίας του, ο Ανδρέας Μαυρογιάννης στάθηκε ιδιαίτερα στη μεθοδολογία και στην προσέγγιση που έχει υιοθετηθεί στις διαπραγματεύσεις, κυρίως σε ό,τι αφορά τη διασταυρωμένη και αλληλεξαρτώμενη διαπραγμάτευση και την αντιμετώπιση όλων των ζητημάτων κατά τρόπο οριζόντιο, υποδεικνύοντας ότι αυτή η μεθοδολογία «έχει αναδείξει το πως μπορούμε να προχωρήσουμε».
«Όντως υπάρχει κάποια πρόοδος στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αυτή όμως δεν οφείλεται στο ότι έχουμε καταφέρει να αντιμετωπίσουμε συνολικά ένα κεφάλαιο. Σε όλα (τα κεφάλαια) έχει υπάρξει κάποια πρόοδος, σε όλα έχουν καταστεί οι διαφορές μας συζητήσιμες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν συμφωνηθεί και ότι έχουμε καταλήξει σε προσεγγίσεις και συμφωνίες», πρόσθεσε, εξηγώντας ότι σε αυτό έχει παίξει μεγάλο ρόλο η προσέγγιση που έχει ακολουθηθεί, και η οποία στηρίζεται στην ιδέα της συμφωνημένης λύσης, ότι δηλαδή δεν πρόκειται να πάει σε δημοψήφισμα μια λύση η οποία δεν θα έχει συμφωνηθεί από τους ηγέτες.
Αναφέρθηκε επίσης στη μεγάλη βαρύτητα που έχει στην όλη διαδικασία η ευρωπαϊκή διάσταση. Όπως εξήγησε, η παρουσία της Κύπρου στην ΕΕ παίζει καταλυτικό ρόλο, έχοντας αλλάξει και αναδιαμορφώσει τα δεδομένα σε σχέση με αυτά που ίσχυαν πριν από την ένταξη. «Το ευρωπαϊκό κεκτημένο πρέπει να εφαρμοστεί», είπε, αναφέροντας πως παρά το ότι η άλλη πλευρά ζητά παρεκκλίσεις όλοι γνωρίζουν ότι τα δεδομένα έχουν αλλάξει και η ε/κ πλευρά δεν πρόκειται να συγκατανεύσει σε μόνιμες παρεκκλίσεις και επιδιώκει την πλήρη εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου σε ολόκληρη την Κύπρο.
«Όλη η προσπάθεια λύσης αντιμετωπίζει την ευρωπαϊκή διάσταση ως οριζόντια. Μια διάσταση που διαπερνά τα πάντα. Για παράδειγμα οι βασικές ελευθερίες, άσκηση του δικαιώματος εγκατάστασης, ιδιοκτησίας, δραστηριοποίησης. Ή οι οικονομικές ελευθερίες της ΕΕ, ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων, αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων. Αυτά από μόνα τους συνιστούν και το προζύμι αλλά και το τσιμέντο της λύσης για να μπορέσει να λειτουργήσει στο μέλλον», τόνισε.
Αναφέρθηκε επίσης στο ρόλο της Τουρκίας η οποία, όπως είπε, πέραν από το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, θα πρέπει να συμβάλει στην επίλυση του περιουσιακού, καθώς εκεί θα πρέπει να γίνουν δύσκολες εδαφικές αναπροσαρμογές, να ασχοληθεί σε βάθος με το θέμα του εποικισμού, για το οποίο θα πρέπει να αναλάβει την ευθύνη που έχει, να διαδραματίσει ρόλο στα θέματα χρηματοδότησης της λύσης και να συνεργαστεί πλήρως σε ό,τι αφορά την εφαρμογή της λύσης.
Λαμβάνοντας το λόγο μετά τον κ. Μαυρογιάννη, ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος ανέφερε ότι θα πρέπει να υπάρχει διαφάνεια και δημοκρατία σε ό,τι αφορά τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού. «Θέλουμε να έχουμε λόγο, θέλουμε να έχουμε άποψη και θέλουμε να ακούσει τις δικές μας ανησυχίες ο δικός μας διαπραγματευτής (ο ΠτΔ)», είπε, και εξέφρασε την πεποίθηση ότι μέσα από μια τέτοια συζήτηση θα διαμορφωθούν καλύτερες προτάσεις, αλλά θα υπάρξει και ενημέρωση του λαού για συμβιβασμούς που θα πρέπει να δεχτεί.
Ανέφερε επίσης ότι η ενημέρωση του Προέδρου της Δημοκρατίας στη Βουλή ήταν ανεπαρκής, «δεν ακούσαμε τίποτα συγκεκριμένο, τίποτα καινούργιο που δεν είχαμε ξανακούσει», και κάλεσε τον ΠτΔ να ξαναπάει στη Βουλή και να δεχτεί και ερωτήσεις αυτή τη φορά. «Να του υποβάλουμε ερωτήσεις και να μας απαντήσει, γιατί είναι πολλά τα ερωτηματικά», είπε.
Απευθύνθηκε μάλιστα και προς τον κ. Μαυρογιάννη λέγοντας του «αν δεν θα μας ενημερώσετε εσείς, αν δεν θα μας ενημερώσει ο ΠτΔ, πότε θα ενημερωθούμε; Μετά τη λύση; Όταν θα έρθει αιφνιδιαστικά το σχέδιο και θα μας απειλούν για μικρασιαστικές καταστροφές;» προσθέτοντας, ότι πρέπει να υπάρχει ενημέρωση για τις διαπραγματεύσεις και για το λόγο ότι ο ΠτΔ χρειάζεται τη στήριξη των κομμάτων και του λαού και μπορεί να αξιοποιήσει αυτή τη στήριξη ως ασπίδα προστασίας.
«Φαίνεται όμως ότι αντί ο Πρόεδρος να μας θεωρεί ως δύναμη μας θεωρεί αδυναμία», συμπλήρωσε, ενώ επέκρινε τον ΠτΔ ότι στην ομιλία του στη Βουλή παραπλάνησε το λαό σε ό,τι αφορά τη συνέχιση της Κυπριακής Δημοκρατίας. «Έκαμε λόγο (ο ΠτΔ) για συμφωνία και ότι το Κοινό Ανακοινωθέν του 2014 με τον κ. Έρογλου προνοεί στην παράγραφο 4 ότι `το ομοσπονδιακό σύνταγμα θα ορίζει ότι η ενωμένη κυπριακή δημοκρατία θα αποτελείται από δύο συνιστώσες πολιτείες ισότιμου καθεστώτος`. Όμως το Κοινό Ανακοινωθέν πουθενά δεν αναφέρει την Κυπριακή Δημοκρατία. Πουθενά. Αυτό που λέει η παράγραφος 4 είναι ότι `η ενωμένη κυπριακή ομοσπονδία θα αποτελείται από δύο συνιστώσες πολιτείες`. Καμία σχέση με την Κυπριακή Δημοκρατία», είπε ο Νικόλας Παπαδόπουλος.
Αναφερόμενος στην οικονομική διάσταση της λύσης, ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ είπε ότι θεωρεί αστείο το να φορολογηθούν οι Ε/Κ για να ανέβει το βιωτικό επίπεδο των Τ/Κ, ειδικά μετά που οι Ε/Κ θα χαρίσουν στους Τ/Κ τις περιουσίες τους, κι όλα αυτά, όπως είπε, την ώρα που θα πρέπει να φορολογούνται οι πάντες για λειτουργούν 4 κοινοβούλια και 3 κυβερνήσεις. «Δεν ξέρω αν με αυτό τον τρόπο θα έχουμε έκρηξη της οικονομίας, σίγουρα θα έχουμε έκρηξη των Ε/Κ», είπε.
Απαντώντας στον Πρόεδρο του ΔΗΚΟ, ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου είπε ότι θα πρέπει απαραιτήτως να εξεταστεί το θέμα της βιωσιμότητας, αναφέροντας πως “πρέπει να διασφαλίσουμε εκ των προτέρων ότι δεν θα δημιουργήσουμε μια κατάσταση που θα αναπαράγει ελλείμματα, θα δημιουργεί δημόσια χρέη καθώς ο εκτροχιασμός των δημόσιων οικονομικών θα θέσει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα της λύσης».
Έκανε επίσης λόγο για την ανάγκη να απαιτήσουμε και ευρωπαϊκούς πόρους και άλλες χρηματοδοτήσεις για να στηρίξουμε την αναγκαιότητα δημιουργίας των απαραίτητων υποδομών, ενώ ανέφερε σε ό,τι αφορά το περιουσιακό, πως επειδή κανένας δεν αναμένει ότι θα έρθουν στην Κύπρο «τα δεκάδες δισεκατομμύρια του κόσμου», αυτό είναι και το μεγάλο όπλο της ε/κ πλευράς, ότι δηλαδή «πρέπει να υπάρξει δίκαιη διευθέτηση του περιουσιακού για να μειωθεί στο ελάχιστο το κόστος».
Σε ό,τι αφορά το θέμα της ενημέρωσης, ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ είπε πως είναι η πρώτη φορά που υπάρχουν 5 συνολικά στάδια ενημέρωσης των ηγεσιών των κομμάτων. Όπως εξήγησε, πρόκειται για το Συμβούλιο Αρχηγών, το Εθνικό Συμβούλιο, τον διαπραγματευτή, ο οποίος βρίσκεται στη διάθεση των κομμάτων και οργανωμένων συνόλων να ενημερώσει με κάθε λεπτομέρεια, το δικαίωμα που έχουν τα κόμματα για πρόσβαση σε όλα τα έγγραφα που ετοιμάζονται ή έχουν κατατεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η ύπαρξη στην Ομάδα Διαπραγμάτευσης και στις Τεχνικές Επιτροπές ατόμων που πρότειναν στον ΠτΔ τα κόμματα και τέλος η ενημέρωση στην οποία προέβη ο ΠτΔ στη Βουλή και σε ολόκληρο το λαό.
Πρόσθεσε ότι κανένας δεν αρνείται το διάλογο σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, ούτε και τη διαφώτιση.
Για το θέμα της παρθενογένεσης είπε ότι πρόκειται για πάγια θέση της Τουρκίας και των Τ/Κ που ο ΔΗΣΥ δεν πρόκειται να δεχτεί ποτέ. «Εμείς πολεμούμε, δίνουμε τις μάχες, για να ενώσουμε τον τόπο μας, μέσα από τη μετεξέλιξη του ενιαίου κράτους, της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε ένα ομοσπονδιακό κράτος. Αυτός είναι ο στόχος μας», ανέφερε.
Ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ αναφέρθηκε και στην ερμηνεία που γίνεται διαφόρων δηλώσεων, υποδεικνύοντας ότι αυτό που θα πρέπει να εξετάζεται είναι το τι συμβαίνει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Σε άλλο σημείο της τοποθέτησης του είπε ότι χρειάζονται δύο «ΝΑΙ» για να λυθεί το Κυπριακό και πως πρέπει ο διεθνής παράγοντας, η Τουρκία και οι Τ/Κ να καταλάβουν ότι για να λυθεί το Κυπριακό πρέπει να κατανοήσουν τις ανησυχίες του Κυπριακού Ελληνισμού για να διασφαλιστεί το «ΝΑΙ» της ε/κ κοινότητας και θα πρέπει με τον ίδιο τρόπο να διασφαλιστεί και το «ΝΑΙ» της τ/κ κοινότητας.
Επεσήμανε πως επιτέλους πρέπει να μιλήσουμε για το αύριο, για το οποίο όλοι συμφωνούμε, ότι «πρέπει να απαλλαγούμε της τουρκικής κατοχής, των τουρκικών στρατευμάτων, να έχουμε το δικαίωμα να ξαναγυρίσουμε στα σπίτια και στις περιουσίες μας, να έχουμε το δικαίωμα να ζήσουμε σε μια επανενωμένη και ευρωπαϊκή Κύπρο», και διερωτήθηκε αν όλα αυτά θα τα πετύχουμε με τη συνέχιση του στάτους κβο, χωρίς το διάλογο και χωρίς τις διαπραγματεύσεις.
Ηλίας Μαυροκέφαλος, ΚΥΠΕ, Λευκωσία, Κύπρος
