Όπως πιστεύω γνωρίζετε, εδώ και μερικά χρόνια ξεκινήσαμε μια προσπάθεια για την αποκατάσταση της Αγίας Σοφίας, της Μεγάλης Χριστιανικής Εκκλησίας, του Καθεδρικού Ναού της Ορθοδοξίας, στην αρχική της υπόσταση.
Η Αγία Σοφία χτίστηκε και καθαγιάστηκε ως Χριστιανική Εκκλησία και λειτούργησε ως ο Καθεδρικός Ναός της Ορθοδοξίας για περισσότερο από 1000 χρόνια.
Στην πάροδο του χρόνου, η Μητέρα Εκκλησία των Χριστιανικών Εκκλησιών, κατακτήθηκε, καταστράφηκε και μετατράπηκε πρώτα σε τζαμί και μετά σε Κρατικό Τουρκικό Μουσείο.
Η Παγκόσμια Ενορία της Αγίας Σοφίας, με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, και με νομικό παράρτημα στο Λουξεμβούργο και την Ελλάδα, είναι μια νόμιμη εκκλησιαστική Ενορία.
Σκοπός της Παγκόσμιας Ενορίας της Αγίας Σοφίας είναι «η αποκατάσταση του μεγάλου ναού της Αγίας Σοφίας, που βρίσκεται στην Ιστανμπούλ (Κωνσταντινούπολη), στην Τουρκία, σε ενεργή εκκλησία της Ορθόδοξης Χριστιανικής πίστης και η επανεγκαθίδρυση της Αγίας Σοφίας ως Ιερού Οίκου Προσευχής για όλους τους Χριστιανούς του κόσμου και ως της Βασιλικής – έδρας της Ορθοδοξίας – όπως ήταν και πριν την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους Οθωμανούς το 1453 μ.Χ.».
Το 2010 ζητήσαμε επίσημα από την Τουρκική Κυβέρνηση να μας επιτραπεί η τέλεση Θείας Λειτουργίας στην Εκκλησίας μας, στο πλαίσιο του εορτασμού της Κωνσταντινούπολης ως πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης. Το επιχείρημά μας ήταν ότι ανήκει στον πολιτισμό της Ευρώπης ο σεβασμός της θρησκευτικής ελευθερίας.
Οι νομικοί σύμβουλοι της Παγκόσμιας Ενορίας της Αγίας Σοφίας στην Ουάσιγκτον διαπραγματεύτηκαν επίσημα με την Τουρκική Κυβέρνηση στην Πρεσβεία της Τουρκίας στην Ουάσιγκτον, μετά από εντολή του Πρωθυπουργού της Τουρκίας κυρίου Ταγίπ Ερντογάν.
Η Τουρκική Κυβέρνηση μας πρότεινε να επισκεφθούμε την Αγία Σοφία ως τουρίστες και θα μας παραχωρούσαν ένα μικρό χρονικό περιθώριο να προσευχηθούμε.
Ουσιαστικά αυτό συνιστούσε άρνηση. Για τον λόγο αυτό απαντήσαμε ότι η απαίτηση και η αίτησή μας είναι η τέλεση Χριστιανικής Ορθόδοξης Θείας Λειτουργίας μέσα στην Αγία Σοφία, μέσα στον Ιερό χώρο της Εκκλησίας μας. Όχι κρυπτοπροσευχές –πεντακόσια πενήντα οχτώ χρόνια μας φτάνουν, τους απαντήσαμε.
Η Τουρκική Κυβέρνηση αρνήθηκε να ικανοποιήσει αυτό το ανθρώπινο δικαίωμα. Στις 16/9/2010, 200 μέλη της Παγκόσμιας Ενορίας της Αγίας Σοφίας από όλο τον κόσμο, ξεκινήσαμε από την Αθήνα, έτοιμοι με όλα τα θρησκευτικά απαιτούμενα για την τέλεση της Θείας Λειτουργίας στην Αγία Σοφία.
Στο δρόμο προς την Πόλη και την Αγία Σοφία και πριν περάσουμε τα σύνορα Ελλάδας Τουρκίας, η Τουρκική Κυβέρνηση μας ειδοποίησε γραπτώς ότι οι νόμιμοι δικαιούχοι της Αγίας Σοφίας δεν έχουν την άδεια να μπούν στην Κωνσταντινούπολη και στην Αγία Σοφία.
Στην επιστολή του Πρέσβη της Τουρκίας στην Αθήνα, προς τον Πρόεδρο της Παγκόσμιας Ενορίας της Αγίας Σοφίας, αναφέρεται ότι η πρόθεσή μας να τελέσουμε Θεία λειτουργία στην Αγία Σοφία θεωρήθηκε «προκλητική ενέργεια που υπονομεύει το δημόσιο νόμο και την δημόσια τάξη στην Τουρκία»
Στις 17/9/2010, την ημέρα που η Ορθοδοξία εορτάζει την Σοφία, την Αγάπη, την Πίστη και την Ελπίδα, τα 200 μέλη της Παγκόσμιας Ενορίας της Αγίας Σοφίας μαζί με τοπικούς Ορθόδοξους Χριστιανούς τελέσαμε Θεία Λειτουργία στα σύνορα Ελλάδος Τουρκίας. 5 μέτρα από το Τουρκικό έδαφος.
Τελέσαμε Θεία Λειτουργία στην αόρατη Αγία Σοφία. Την αόρατη Αγία Σοφία που για 558 χρόνια οι Τούρκοι κατακτητές της εκκλησίας μας επέβαλαν στους παππούδες μας και τους γονείς μας να προσεύχονται μόνο στα όνειρά τους.
Ο νομικός σύμβουλος της Παγκόσμιας Ενορίας της Αγίας Σοφίας στην Ευρώπη, εξαίρετος νομικός κ. Αχιλλέας Δημητριάδης, που είναι εδώ μαζί μου, γνωστός από τις σημαντικές επιτυχίες στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των υποθέσεων της Τιτίνας Λοϊζίδου και των Ευάγγελου και Ιωάννη Φωκά στην Κωνσταντινούπολη, προσέφυγε στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο κατά της άρνησης της Τουρκικής Κυβέρνησης.
Δυστυχώς το Δικαστήριο έκρινε ότι το αίτημά μας έπρεπε προηγουμένως να έχει πρώτα κριθεί από τα δικαστήρια της Τουρκίας.
Μετά την εξάντληση των ένδικων μέσων που παρέχονται από την Τουρκική έννομη τάξη και σε περίπτωση μη ικανοποίησης των δικαιωμάτων μας, τότε μόνο θα μπορούσαμε να προσφύγουμε στο Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Όμως η τήρηση αυτής της διαδικασίας θα απαιτούσε χρόνο μεγαλύτερο από τον χρόνο κατά τον οποίο η Κωνσταντινούπολη θα ήταν «Πολιτιστική Πρωτεύουσα» της Ευρώπης.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Παγκόσμιας Ενορίας της Αγίας Σοφίας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής εξουσιοδότησε τον Πρόεδρό του, κ. Κρις Σπύρου να συνεργαστεί με τους νομικούς συμβούλους της Ευρώπης να ξεκινήσουμε την τελική διεκδίκηση δύο θεμάτων: πρώτον, να επανέλθει η Αγία Σοφία στους νόμιμους δικαιούχους της και δεύτερον να λειτουργήσει ως Χριστιανική Ορθόδοξος Εκκλησία.
Η Παγκόσμια Ενορία της Αγίας Σοφίας θεωρεί ότι εκπροσωπούμε τους νόμιμους δικαιούχους της θρησκευτικής κληρονομιάς και βάση αυτού θα κάνουμε την προσφυγή στο Τουρκικό Κράτος και θα τηρήσουμε όλες τις διαδικασίες που θα καταλήξουν εάν δεν βρούμε το δίκαιό μας από την Κυβέρνηση της Τουρκίας και από τη δικαιοσύνη του Τουρκικού κράτους, στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο.
Πρόσφατα το Τουρκικό Κοινοβούλιο παρέπεμψε αίτημα Τούρκου πολίτη σε Κοινοβουλευτική Επιτροπή για ακρόαση και εξέταση του αιτήματός του να μετατραπεί η Αγία Σοφία από μουσείο που είναι σήμερα σε τζαμί.
Στις 15 Φεβρουαρίου 2013, ζητήσαμε γραπτώς από τον Πρόεδρο του Τουρκικού Κοινοβουλίου να επιτραπεί στην οργάνωσή μας να καταθέσουμε τη θέση μας και τις απόψεις μας έχοντας έννομο συμφέρον. Δεν έχουμε λάβει ακόμη απάντηση.
Η Παγκόσμια Ενορία της Αγίας Σοφίας εξουσιοδότησε τους νομικούς συμβούλους της να αποτανθούν στα Κοινοβουλευτικά φόρα της Ευρώπης ώστε να στηρίξουν την προσπάθεια μας να καταθέσουμε κατά αυτής της βεβήλωσης και της κατάχρησης του Ιερού Ναού μας.
Τέλος θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι στο Αμερικανικό Κοινοβούλιο, το Κογκρέσο, με ψήφους 436 υπέρ και 1 κατά, υπερψηφίστηκε νομοθεσία το 2011, η οποία απαιτεί από το Τουρκικό κράτος και παροτρύνει την Τουρική πολιτεία «Δώστε πίσω όλες τις κλεμμένες χριστιανικές εκκλησίες στους νόμιμους δικαιούχους τους.»
Το περιεχόμενο της νομοθεσίας το έχουμε στείλει στον Πρωθυπουργό κ. Ταγίπ Ερντογάν μαζί με το ιστορικό της Αγίας Σοφίας και τους θρησκευτικούς κανόνες του Ισλάμ, που επιβάλλουν στους Μουσουλμάνους πιστούς το σεβασμό και την προστασία των χριστιανών και των χριστιανικών εκκλησιαστικών χώρων.
Σας δίνω το κείμενο της αλληλογραφίας με τον Πρωθυπουργό καθώς και της επιστολής προς τον Πρόεδρο του Τουρκικού Κοινοβουλίου, στο φάκελο.
Θα ήθελα με δύο λόγια να εξηγήσω ποιο είναι το δικαίωμα το οποίο επικαλούμαστε. Είναι δικαίωμα πνευματικό και θρησκευτικό. Η Αγιά Σοφιά είναι σύμβολο της ορθόδοξης χριστιανικής εκκλησίας. Είναι δικαίωμα κάθε ορθόδοξου χριστιανού να ζητήσει τα σύμβολά του να γίνονται απολύτως σεβαστά και αποκλειστικά ως σύμβολα, χωρίς αλλοιώσεις και χωρίς παρεμβάσεις αντίθετες με την ουσία τους.
Η Αγία Σοφία είναι το μοναδικό χριστιανικό σύμβολο που συνδέεται αποκλειστικά με την ορθόδοξη εκκλησία και δεν έχει αναφορά σε οποιαδήποτε άλλη χριστιανική ομολογία και βεβαίως δεν έχει αναφορές σε οποιαδήποτε θρησκεία.
Η Αγία Σοφία όμως αποτελεί σύμβολο επειδή είναι ταυτόχρονα και ιερός τόπος λατρείας, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι βεβηλώθηκε ή ότι η χρήση της άλλαξε βίαια μέσα το χρόνο.
Η Αγία Σοφία ποτέ δεν έπαψε να αποτελεί τόπο λατρείας. Ποτέ δεν έπαψε να αποτελεί σημείο αναφοράς και κέντρο της ορθόδοξης λατρείας.
Το δικαίωμα να ζητήσει την αποκατάσταση της Αγίας Σοφίας ως ιερού τόπου λατρείας και την κάθαρσή της ως συμβόλου της ορθόδοξης χριστιανικής ομολογίας έχει κάθε Ορθόδοξος χριστιανός όπου κι αν βρίσκεται και ανεξάρτητα από το αν έχει την δυνατότητα να μεταβεί στον τόπο αυτό λατρείας.
Η Παγκόσμια Ενορία της Αγίας Σοφίας είναι ένας ανοιχτός οργανισμός, και μέλη του είναι εν δυνάμει όλοι οι ορθόδοξοι χριστιανοί. Λειτουργούμε ως εκπρόσωποι του συνόλου των ορθόδοξων χριστιανών αλλά και ως δικαιούχοι ο καθένας από μας του αδιαίρετου ατομικού δικαιώματος να έχουμε την δυνατότητα της απόλυτης θρησκευτικής χρήσης της εκκλησίας της Αγίας Σοφιάς.
Να έχουμε το δικαίωμα να προσβλέπουμε στο ιερό σύμβολο της ομολογίας μας χωρίς να παρεμβάλονται βεβηλώσεις και χρήσεις που αντιβαίνουν στην ουσία του.
Του Κρις Σπύρου
