Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ
Είναι αμφίβολο αν θα μπορούν να εξυπηρετούν τις ανάγκες και τις προοπτικές της πραγματικής οικονομίας και κυρίως της ανανέωσής της…
«Το Διοικητικό Συμβούλιο θα πρέπει να διαθέτει το απαραίτητο ισοζύγιο δεξιοτήτων, ανεξαρτησίας και γνώσης της εταιρείας, ώστε να επιτρέπει στα μέλη της να ασκούν αποτελεσματικά τα καθήκοντα και τις ευθύνες τους, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των κόκκινων δανείων (NPEs), σε συνδυασμό με τον σωστό επιχειρηματικό προσανατολισμό που απαιτείται για την ξεκάθαρη αναδιάρθρωση των τραπεζών».
Αυτά και άλλα πολλά, εξόχως ενδιαφέροντα, συμπεριλαμβάνονται στην επιστολή που απέστειλε στις 8 Ιουνίου 2016 το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) προς τους προέδρους των τραπεζών, αναλύοντας με μοναδική γραφειοκρατική ακρίβεια όλα τα κριτήρια που πρέπει να πληρούν τα μέλη των νέων Δ.Σ., τα οποία στην ουσία θα αναλάβουν και την διαχείριση της ελληνικής τραπεζικής οικονομίας. Επίσης, στην ίδια επιστολή, οι διοικήσεις των τραπεζών καλούνται να προχωρήσουν όπου χρειάζεται στις σχετικές αντικαταστάσεις μελών.
Η επιστολή εστάλη στην συνέχεια από τους προέδρους των τραπεζών σε όλα τα μέλη των Δ.Σ. Με βάση το γράμμα του νόμου, αναμένεται σύντομα να αντικατασταθούν περίπου 12-13 μέλη των Δ.Σ. και για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, τα οποία δεν πληρούν τις προϋποθέσεις, καθώς πρόκειται για επιχειρηματίες, συνδικαλιστές, νομικούς, κ.α. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι η επιστολή έφθασε στους προέδρους των τραπεζών λίγες ημέρες μετά την ολοκλήρωση των συνεντεύξεων των στελεχών από τα κλιμάκια της Spencer Stuart –του συμβούλου που διενεργεί την αξιολόγηση των μελών των Δ.Σ. των τραπεζών για λογαριασμό του ΤΧΣ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Spencer Stuart έχει κάνει ήδη τις πρώτες συναντήσεις της με τραπεζικά στελέχη και έχει αρχίσει να συγκεντρώνει τα βιογραφικά των μελών των Δ.Σ. και των επιτροπών των τραπεζών, έτσι ώστε να έχει μία πρώτη και αρκετά ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης. Εκτιμάται, μάλιστα, ότι μέχρι το τέλος του τρέχοντος μηνός θα έχουν ενημερωθεί τα μέλη των Δ.Σ. που δεν θα παραμείνουν στις θέσεις τους, ώστε να παραιτηθούν.
Τα νέα, ανεξάρτητα μέλη που θα επιλεγούν πρέπει να έχουν μακρά τραπεζική εμπειρία σε ανώτατες θέσεις σε διεθνή τραπεζικά ιδρύματα και εξειδίκευση στην σύγχρονη τραπεζική, με έμφαση στον τομέα διαχείρισης κινδύνων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το πολυνομοσχέδιο που εγκρίθηκε προσφάτως, τα νέα μέλη θα πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον 10 χρόνια εμπειρίας σε ανώτερες διευθυντικές θέσεις στους τομείς της τραπεζικής, της ελεγκτικής, της διαχείρισης κινδύνων ή διαχείρισης επισφαλών περιουσιακών στοιχείων, εκ των οποίων, ειδικά για τα μη εκτελεστικά μέλη, 3 χρόνια ως μέλος Δ.Σ. σε πιστωτικό ίδρυμα ή επιχείρηση του χρηματοπιστωτικού τομέα ή σε διεθνές χρηματοπιστωτικό ίδρυμα. Επίσης, να μην ασκούν ούτε να τούς έχει ανατεθεί κατά τα τέσσερα τελευταία χρόνια πριν από τον διορισμό τους, σημαντικό δημόσιο λειτούργημα, όπως αρχηγού κράτους ή προέδρου της κυβέρνησης, ανώτερου πολιτικού αξιωματούχου, ανώτερου κυβερνητικού, δικαστικού ή στρατιωτικού υπαλλήλου, ή σημαντική θέση ως ανώτερου στελέχους δημοσίων επιχειρήσεων ή στελέχους πολιτικού κόμματος.
Επίσης, το Δ.Σ. πρέπει να περιλαμβάνει 3 εμπειρογνώμονες τουλάχιστον, ως ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη, με επαρκείς γνώσεις και διεθνή εμπειρία τουλάχιστον 15 ετών σε αντίστοιχα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, εκ των οποίων τουλάχιστον 3 χρόνια ως μέλη διεθνούς τραπεζικού ομίλου που δεν δραστηριοποιείται στην ελληνική αγορά. Τα μέλη αυτά δεν πρέπει να είχαν οποιαδήποτε σχέση με πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν στην Ελλάδα κατά τα προηγούμενα 10 χρόνια. Τα προαναφερθέντα ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη προεδρεύουν σε όλες τις επιτροπές των Δ.Σ.
Από αυτά που προηγούνται προκύπτει ξεκάθαρα ότι οι ελληνικές συστημικές τράπεζες τίθενται υπό αυστηρό έλεγχο, ο οποίος μπορεί μεν να δικαιολογείται από μία πλευρά, πλην όμως δεν θα είναι άνευ επιπτώσεων για την ελληνική οικονομία. Για δύο πολύ απλούς λόγους:
Πρώτον, ο αποκλεισμός επιχειρηματιών από τα Δ.Σ. των τραπεζών, προφανώς για αποφυγή σχέσεων διαπλοκής, θα απομακρύνει τις τράπεζες από τα πραγματικά τεκταινόμενα στην πραγματική οικονομία, η οποία, ειδικά στην χώρα μας, έχει ανάγκη όσο ποτέ άλλοτε από ελευθερία, φαντασία και καινοτόμο πνεύμα.
Δεύτερον, είναι ηλίου φαεινότερον ότι το τραπεζικό σύστημα θα το διαχειρίζονται έως έναν βαθμό έμπειροι και ικανοί αλλοδαποί τραπεζίτες, οι οποίοι όμως θα συμπληρώνουν τις ήδη παχυλές συντάξεις τους στην χώρα μας.
Με άλλα λόγια, είναι σοβαρός ο κίνδυνος μίας άκαμπτης «γραφειοκρατικοποίησης» του τραπεζικού μας συστήματος, η οποία δεν αποτελεί λύση στις όποιες αμαρτίες του. Στην φάση που βρίσκεται η ελληνική οικονομία, όπως θα έλεγε και ο μεγάλος Γιόζεφ Σουμπέτερ, έχει ανάγκη από «δημιουργική καταστροφή» και όχι από γραφειοκρατικά στερεότυπα. Ας μην ξεχνάμε, ότι αυτό ήταν εν μέρει και η αιτία των σημερινών δεινών. Εκτός και αν, μέσω των τραπεζών, οι εταίροι-δανειστές μας αποφάσισαν να δημιουργήσουν στην Ελλάδα έναν νέο κρατισμό, με τεχνοκρατικό μανδύα. Ίδωμεν.
