Στη δυτική πλευρά του όρους Βέρμιο (περίπου 17 χιλιόμετρα από την πόλη της Νάουσας) υπάρχει το χιονοδρομικό κέντρο τα «τρία-πέντε πηγάδια», από όπου οι χωρικοί έπαιρναν νερό για να ποτίσουν τα ζώα και τα χωράφια τους. Ξαφνικά, κάποια μέρα, το ένα πηγάδι στέρεψε και οι χωρικοί διαμαρτυρήθηκαν στον δήμαρχο, γιατί δεν είχαν νερό να ποτίσουν τα ζώα και τα χωράφια τους.

Τότε ο δήμαρχος της Νάουσας κάλεσε δύο εργάτες και τους έδωσε την εντολή να πάνε και να γεμίσουν το πηγάδι με νερό από ένα διπλανό πηγάδι, που ήταν γεμάτο πλημμυρισμένο με νερό. Τους υποσχέθηκε δε ότι, εκτός από την πληρωμή σε χρήμα, θα τους χάριζε και από μία γραβάτα. Οι δύο εργάτες πήραν τους κουβάδες και με πολύ κέφι άρχισαν να κουβαλούν νερό από το διπλανό πηγάδι, που ήταν γεμάτο, και το έριχναν μέσα στο άδειο πηγάδι. Όμως τα δύο πηγάδια επικοινωνούσαν υπογείως μεταξύ τους και το νερό επέστρεφε και πάλι πίσω στο γεμάτο το πηγάδι.

Αφού πέρασε μία εβδομάδα ο δήμαρχος, που έκανε τις διαπραγματεύσεις, κάλεσε τους δύο εργάτες και τους ρώτησε τι έγινε με το άδειο πηγάδι; Τότε οι εργάτες του είπαν ότι το άδειο πηγάδι είχε μία μεγάλη τρύπα στον πάτο και το νερό που ρίχνουν μέσα χάνεται και επιστρέφει πίσω στο γεμάτο πηγάδι. Τότε ο δήμαρχος τους έδωσε νέα εντολή να επιστρέψουν στο πηγάδι και να συνεχίσουν την προσπάθειά τους, για να γεμίσουν το άδειο πηγάδι με νερό.

Οι δύο εργάτες δούλεψαν σκληρά άλλη μία εβδομάδα, όμως χωρίς αποτέλεσμα. Το νερό που έριχναν μέσα στο άδειο πηγάδι με τους κουβάδες, επέστρεφε και πάλι στο διπλανό  πηγάδι που ήταν γεμάτο. Τότε, λοιπόν, ο δήμαρχος κάλεσε και πάλι τους δύο εργάτες και τους ρώτησε τι έγινε, επιτέλους, με το πηγάδι; Τότε οι εργάτες είπαν στον δήμαρχο ότι δεν μπορούσαν να γεμίσουν το άδειο πηγάδι, γιατί είχε μεγάλη τρύπα στον πάτο και το νερό επέστρεφε και πάλι στο διπλανό πηγάδι.

Εκνευρισμένος ο δήμαρχος τους είπε: «Καλά, εντάξει!. Αφήστε το!. Αφού δεν τελειώσατε τη δουλειά, χρήματα μεν δεν θα σας πληρώσω, όμως για τον κόπο σας θα σας χαρίσω από μία κόκκινη γραβάτα, μιας και είστε αριστεροί, για να τη φοράτε όταν θα πηγαίνετε στην εκκλησία την Κυριακή».  Και πρόσθεσε με νόημα: «Μόνο να προσέχετε να μην δένετε πολύ σφιχτά τον κόμβο, γιατί η γραβάτα, όπως και το σχοινί, είναι πολύ επικίνδυνο πράγμα για τους πρωτάρηδες και τους ατζαμήδες».

Οι δύο εργάτες, αφού φίλησαν με υπόκλιση το χέρι του δημάρχου, έφυγαν ευχαριστημένοι, ανεμίζοντας τις γραβάτες στο χωριό, για να τις δούνε και οι συγχωριανοί τους. Όμως η δουλειά, τελικά, δεν έγινε, και οι χωρικοί άρχισαν και πάλι να κάνουν παράπονα στον δήμαρχο. Έτσι, το πηγάδι με την μεγάλη τρύπα στον πάτο έμεινε για πάντα άδειο.

Υστερόγραφο: Σ’ αυτούς που μας είπαν χίλια ψέματα, δικαιούμαστε κι εμείς να πούμε ένα ψέμα. Τα τρία – πέντε πηγάδια δεν υπάρχουν πουθενά. Ανεβαίνοντας για το χιονοδρομικό κέντρο είναι κάτι ξεχασμένες πηγές εκεί ψηλά, από όπου προφανώς πήρε και το όνομά του. Πάρτε το χαμπάρι!

Όταν έχεις μία οικονομία που μοιάζει με τρύπιο πηγάδι χωρίς πάτο, όσους φόρους και να ρίχνεις μέσα με τους κουβάδες, η ανάπτυξη δεν πρόκειται να έρθει ποτέ. Στο τέλος σου μένει η γραβάτα στο λαιμό σου, για να μάθεις να κομποδένεις την απόγνωση του κόσμου, που περιμένει στην ουρά για ένα κιλό πατάτες. Οι χαρές και τα πανηγύρια είναι για εκείνους, που δεν καταλαβαίνουν πόσα ακόμη κομποδέματα μπορούμε να αντέξουμε στο λαιμό μας.

* Διδάκτωρ φιλοσοφίας του πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης και ομότιμος καθηγητής του πανεπιστημίου Πατρών.